Zeytinde Bu Hafta – Zeytin Sineğiyle En Etkili Mücadele Nasıl Yapılır?

Tahir Özgür TANER
Ziraat Mühendisi

Zeytin sineğiyle bilinen en klasik mücadele şekli, hiç şüphesiz ilaçla yapılan mücadeledir. Ancak, piyasada sistemik etkili ilaçların artık olmaması, zeytin sineğine etkili ruhsatlı ilaç sayısının iyice azalması gibi nedenler, ilaçla mücadelede başarı şansını iyice azaltmaktadır. Birde, zeytin sineğin de zamanla gelişen direnç mekanizması ile ilaçlama sıklığının artırılıp, başarı şansını azalmasının neticesinde; zeytin meyvesinde ki kimyasal toksisite miktarının ve ilaçlama maliyetini de artırması gibi olumsuz etkiler söz konusudur.

Peki, Çok fazla ilaç kullanmadan zeytin sineğiyle mücadelede başarı şansımızı arttırabilir miyiz?

Zeytin sineğiyle mücadele şansımızı artırmamız artık mümkün. Bunun ilk yolu, belirli alanda feromon etkisini gösteren profesyonel zeytin tuzakları. Çeşitli, Feromon etkili preparatlarla bahçelere asılan, ancak mücadeleden çok kendi ve komşu bahçelerde zararlı popülasyonunu (sayısını) artıran tuzaklar yerine, zarar riskinin nerdeyse yok denecek düzeyde tutan feromon etkili tuzaklar. Yurt dışı menşeili bu tuzak uygulamasıyla yapılan denemelerde, zeytin sineğinin yoğun olduğu senede başarının %99’a kadar çıktığı gözlemlendi. Düzenli ve dozunda uygulamalarla çok büyük başarı kazandıran bu sistem aylarca bahçelerimizi zeytin sineğinin etkisinden koruyor.

Diğer bir uygulamada, hem araştırma kuruluşlarımız hem de Dünya tarımında kabul gören kaolin uygulaması. Yine kimyasal madde içeriği olmayan kaolin uygulaması ile ağaçlarımız beyaz bir kille kaplanmaktadır. Düzenli zirai ilaç uygulamasının da ayrıca yapılabildiği bu sistemle, zeytin sineği için cazip olan meyve, matlaştırılmış ve sineğin tercihi başka bahçelere yönlendirilmiş oluyor. Zeytin sineğiyle başarı şansımızı artıran bu uygulama ile organik tarım üreticilerinin ciddi bir kısmı hiç ilaçsız ürün dahi elde edebiliyor.

Bu yazdığım iki uygulama, bozulan ekosistemde artık olmazsa olmazlarımız olacak. Bazılarımız bu uygulama yada uygulamalara uzak dursa da er yada geç bu uygulamalar yapılmadan sinek zararı yaşamadan ürün almak pek mümkün gözükmüyor. İlk baştaki maliyet değil, sene sonunda yapılan maliyet ve elde edilen kazanımlar kıyaslandığında özellikle kapan ardından kaolin uygulamasını ancak zengin çiftçilerce yapılmaz. Çünkü, ancak üç kuruş para vermeyip 15 kuruş parayı kaybedecek kadar variyet ancak zenginlerde mevcuttur.

Not: Çeşitli uygulamalarla sonuçlar aldığını söyleyen hatta bu konuda son derece iddialı olan çiftçilerimizin yöntemleri de mevcuttur. Ancak dediğim gibi ben ziraat mühendisiyim, bilimsel olarak onaylanmayan ya da akademik alt yapısı olmayan bir uygulamayı tavsiye edemem…